AZ 2019
Miło nam poinformować o dostępności XVII. tomu "Archiwariusza Zamojskiego". Najnowszy rocznik poświęcony jest obchodzonemu w 2019 r. jubileuszowi powołania państwowej sieci archiwalnej. W czasopiśmie znalazły się również odniesienia do przypadających w ubiegłym roku wydarzeń związanych m.in. z obchodami 100-lecia polskiego złotego, 80. rocznicą wybuchu II wojny światowej, 40. rocznicą pierwszej pielgrzymki Papieża Jana Pawła II do Polski, a także 100. rocznicą przyjazdu do Polski Ignacego Jana Paderewskiego oraz – w wymiarze regionalnym – Rokiem Doktora Zygmunta Klukowskiego, obchodzonym w Szczebrzeszynie oraz w Zamościu.

 

W najnowszym roczniku przeczytacie Państwo m.in. tekst źródłowy Pawła Kulikiewicza poświęcony działalności zamojskich rzeźników. Ta grupa zawodowa dominowała w strukturze rzemieślników trudniących się przetwórstwem żywności na przełomie XVIII i XIX w. Zbigniew Stankiewicz przedstawił problematykę powstania styczniowego 1863–1864 w kontekście stosowanych przez carat, misternie opracowanych metod zwalczania polskich sił w trakcie zrywu niepodległościowego. Ze względu na 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej Ewelina Nawrocka poruszyła szeroko tematykę polskiego podziemia niepodległościowego w Generalnym Gubernatorstwie. W oparciu o bogatą literaturę oraz źródła archiwalne Autorka przedstawiła organizację Polskiego Państwa Podziemnego wraz z jego strukturami funkcjonującymi na Zamojszczyźnie.

Tematykę regionalną zdominowała twórczość artystów - malarzy. Elżbieta Gnyp przedstawiła Zapis życia i twórczości plastycznej Lucjana Lewandowskiego, związanego przez pewien okres swego życia z Zamojszczyzną oraz Lubelszczyzną. Z Zamościem znacznie dłużej związana była malarka Krystyna Bronicka, której postać i twórczość przybliżyła debiutująca na łamach „Archiwariusza Zamojskiego” Ewa Kędziora. Również okładka niniejszego tomu prezentuje jeden z obrazów artystki znajdujący się w zbiorach Muzeum Zamojskiego w Zamościu.

Jan Makara przedstawił rys historyczny dziewiętnastowiecznej Szkoły im. Zamoyskich w Szczebrzeszynie, będącej kontynuatorką tradycji Akademii Zamojskiej. Autor zebrał biogramy pedagogów placówki z lat 1811–1852. Janusz Panasiewicz w oparciu o źródłowe materiały kartograficzne i dokumenty podjął się analizy toponimów podhrubieszowskich wsi: Brodzicy i Czerniczyna. W drugim artykule przedstawił krótko problem skażenia promieniotwórczego w obrębie infrastruktury technicznej znanego zamościanom osiedla PR–5. Agnieszka Szykuła-Żygawska omówiła słabo dotąd poznane fakty dotyczące remontów i konserwacji zamojskiej kolegiaty w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej. Krzysztof Radziejewski opisał życiorys pochodzącego ze znanej rodziny ziemiańskiej Stefana Lipczyńskiego, ułana 7 pułku ułanów lubelskich, poległego na Litwie w walkach polsko-bolszewickich w 1919 r. Na koniec dwa artykuły Zbigniewa Stankiewicza, który nakreślił, jak postrzegano zabytki Zamościa przed wybuchem powstania listopadowego oraz przypomniał próbę postawienia w Biłgoraju pomnika upamiętniającego powstanie styczniowe.

Jeszcze w 2018 roku Profesor Bonawentura Maciej Pawlicki, współpracownik i recenzent „Archiwariusza Zamojskiego”, na pierwszych stronach czasopisma wspominał zmarłego Profesora Jerzego Kowalczyka (1930–2018). W roku 2019 „Archiwariusz” otwiera wspomnienie o zmarłym Profesorze Pawlickim (1933–2019) autorstwa Profesora Wojciecha Przegona.

XVII tom "Archiwariusza Zamojskiego" można zakupić w kancelarii Archiwum Państwowego w Zamościu - koszt egzemplarza 28,00 zł. Rocznik można również nabyć składając zamówienie na adres e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. (należy doliczyć koszt wysyłki 1 egzemplarza w wysokości 5,00 zł).